Dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo-krzyżowej u kobiet w ciąży

Kliknij autora aby wyszukać wszystkie publikowane przez niego artykuły:
Aleksandra Miksza, Natalia Smolarek, Karolina Chmaj-Wierzchowska, Letycja Zgrzeba

1 (50) 2017 s. 115–123
Kliknij aby wrócić do spisu treści
115_1_50_2017.pdf
Cyfrowa wersja artykułu (plik PDF)

Fraza do cytowania: Miksza A., Smolarek N., Chmaj-Wierzchowska K., Zgrzeba L. Dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo-krzyżowej u kobiet w ciąży. Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu. 2017;1(50):115–123.

Wstęp. Dolegliwości bólowe kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym są powszechnym problemem dotyczącym większości kobiet w ciąży i są podstawowym czynnikiem ograniczającym aktywność życiową. Przyszłe matki zmagające się z bólem zazwyczaj nie szukają skutecznej metody leczenia – preferują odpoczynek w pozycji leżącej lub siedzącej, co zazwyczaj wzmaga objawy. Ciąża wywołuje szereg zmian w organizmie kobiety. Najczęściej są one wynikiem impulsów pochodzących z łożyska oraz ze strony rozwijającego się płodu. Konsekwencją tych zmian są typowe dla ciężarnych dolegliwości, do których zaliczyć można nadciśnienie tętnicze, cukrzycę ciężarnych, zaburzenia trawienia czy też duszności. Powiększający się brzuch sprawia, że środek ciężkości ciała ulega przesunięciu, natomiast lordoza lędźwiowa pogłębia się. Dodatkowo zmiany hormonalne bezpośrednio wpływają na układ mięśniowo- -szkieletowy. Relaksyna uelastycznia więzadła i powoduje rozciągnięcie ścięgien, zwiększając ruchomość w obrębie stawów miednicy i kręgosłupa. Przyczyn dolegliwości bólowych jest wiele. Ból może być generowany przez dysfunkcje stawów kręgosłupa, patologiczne napięcie struktur mięśniowo-powięziowych lub więzadeł, stany zapalne w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych lub złamania kości krzyżowej. W wyniku utraty stabilizacji odcinka lędźwiowego krążek międzykręgowy jest szczególnie narażony na przeciążenia i mikrourazy, co u niektórych ciężarnych wywołuje dyskopatię. Powodem bólu są też nadmiernie rozciągnięte oraz przykurczone mięśnie, dając miejscowe i przeniesione objawy. Cel. Cele badań to: ocena bólu okolicy lędźwiowo-krzyżowej u pacjentek z różną wartością BMI przed zajściem w ciążę, wykazanie zależności między aktywnością fizyczną ciężarnych a ich dolegliwościami bólowymi oraz ocena stosowanych metod przeciwbólowych. Materiał i metody. Badaniami została objęta grupa 200 kobiet ciężarnych hospitalizowanych w okresie od stycznia do czerwca 2016 roku. Badania przeprowadzono w Ginekologiczno-Położniczym Szpitalu Klinicznym Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Do badań zakwalifikowano pacjentki, które zgłaszały dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Narzędziami badawczymi był kwestionariusz ankiety oraz skala oceny bólu VAS. Pacjentki odpowiadały na pytania dotyczące lokalizacji i stopnia nasilenia bólu, własnej aktywności fizycznej oraz stosowanych metod przeciwbólowych. Do oceny statystycznej wykorzystano średnią arytmetyczną z uzyskanych ocen w skali wizualno-analogowej (VAS), odchylenie standardowe oraz wartości minimalne i maksymalne. Porównywano również liczebność poszczególnych grup badanych. Wyniki. Przeprowadzone badania wykazały, że kobiety, które przed zajściem w ciążę były otyłe, znacznie częściej odczuwają bóle pleców niż pacjentki o BMI w granicach normy. Badane, które były aktywne fizycznie przed ciążą oraz w czasie jej trwania, również rzadziej narzekały na dolegliwości bólowe. Obserwacje wykazały także, że kobiety niechętnie szukają pomocy u specjalistów – preferują odpoczynek i ograniczenie aktywności ruchowej do minimum. Zachęcanie kobiet do aktywności fizycznej oraz do konsultacji z fizjoterapeutą może przynieść pozytywne skutki w profilaktyce bólów okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Wnioski. 1. Nadwaga i otyłość ciężarnych predysponują do wystąpienia bólu w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. 2. Aktywność fizyczna kobiet przed ciążą oraz w czasie jej trwania pozytywnie wpływa na zdrowie i samopoczucie przyszłych matek. 3. Połowa ankietowanych ciężarnych z dolegliwościami bólowymi okolicy lędźwiowo-krzyżowej przyznaje się do całkowitego braku aktywności fizycznej. 4. Edukacja ciężarnych jest istotnym elementem w zapobieganiu dolegliwościom bólowym okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. 5. Pomimo rozwoju nowoczesnych metod terapeutycznych o potwierdzonej skuteczności niewiele kobiet trafia do fizjoterapeutów.

Słowa kluczowe: dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo-krzyżowej, aktywność fizyczna ciężarnych, fizjoterapia.



Copyright © 2006–2024 Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu. Wszelkie prawa zastrzeżone